Suïcidaal gedrag bij volwassenen met autisme komt vaker voor dan eerder werd gedacht, maar het is niet bekend welke behandeling hiervoor geschikt is. Dit leidt tot schadelijke gevolgen voor de patiënten en hun naasten en het maakt behandelteams handelingsverlegen, gefrustreerd, angstig en rigide. Tevens zorgt het voor maatschappelijke onrust, brengt het hoge kosten met zich mee door onnodige klinische opnames en niet effectieve behandelingen. Er zijn klinische aanwijzingen dat dialectische gedragstherapie (DGT) effectief is voor volwassenen met autisme en suïcidaal gedrag.  DGT richt zich op het verminderen van suïcidaal, – en zelfdestructief gedrag (het doelbewust toebrengen van schade of pijn aan je eigen lichaam). DIASS staat voor dialectical behaviour therapy in autisme spectrum patients with suicidality and self destructive behaviour, en onderzoekt het effect van dialectische gedragstherapie bij mensen met autisme en suïcidaliteit. Het doel van dit onderzoek is om vast te stellen of dialectische gedragstherapie effectief is bij de behandeling van mensen met autisme en suïcidaal gedrag (gedachten over zelfdoding en intentie om zichzelf te doden).

Deelnemers aan de DIASS-studie krijgen DGT, – of reguliere behandeling De twee groepen worden vergeleken om de effectiviteit van DGT te onderzoeken. Deelnemers die niet geloot worden voor dialectische gedragstherapie volgen wekelijks reguliere behandeling bij hun behandelaar. Zij krijgen na het onderzoek alsnog dialectische gedragstherapie aangeboden. Deelnemers in de DGT-conditie volgen 2x per week een 2.5u durende vaardigheidstraining en 1x per week 45 minuten individuele therapie.

DGT is een behandelprogramma waarin je effectief leert omgaan met emoties, gedachten en gedrag die je verder brengt in het bereiken van je doelen om een levenswaardig op te bouwen. Het richt zich op het verminderen van suïcidaal, – en zelfdestructief gedrag. Deelnemers aan het onderzoek worden getraind en begeleid om zelf meer controle te ontwikkelen op hun gedrag, gedachten en gevoelens.

DGT-behandeling bestaat uit 2 onderdelen:

1. Wekelijks individuele therapie is gericht op het helpen bij het toepassen van de vaardigheden en het versterken van de motivatie om in leven te blijven en een levenswaardig leven op te bouwen.
2. Twee keer per week is er vaardigheidstraining samen met andere deelnemers.

In de vaardigheidstraining leert de deelnemer gedragsvaardigheden om met de gevoelens van wanhoop en hopeloosheid om te gaan. Er worden 4 modules geleerd in 26 weken;

1. Kernoplettendheid: gericht om de aandacht te richten op dit moment;
2. Intermenselijke effectiviteit: op effectieve wijze met relaties om te gaan;
3. Emotieregulatie: wat zijn emoties, emoties benoemen en emoties reguleren;
4. Frustratietolerantie: spanning en het onbehagen te verdragen en accepteren.

De beoogde impact van de studie is (o.a.):

• Meer aandacht voor het stigma suïcidaliteit en zelfbeschadiging waardoor taboe verdwijnt;
• Meer kennis en kunde ontwikkelen in de behandeling met mensen met suïcidaliteit.
• Met de resultaten kan een nieuwe cognitief gedragstherapeutische behandelvorm worden uitgewerkt ter opname in het behandelaanbod van de geestelijke gezondheidszorg aan patiënten met autisme en suïcidaliteit;
• DIASS richt zich op een samenwerkend netwerk van gespecialiseerde afdelingen in autisme te kunnen volbrengen. De implementatie van DGT kan een meer wetenschappelijke benadering van suïcidaal gedrag in deze gespecialiseerde afdelingen versterken
• Dialectische gedragstherapie onderscheidt zich van andere vormen van gedragstherapieën. DGT is gericht op validatie èn op het aanleren van ander constructief gedrag in de omgang met destructieve gedachten, emoties en gedrag en niet zoals in andere vormen van gedragstherapie, alleen op de verandering van de inhoud van de gedachten. Het is vooral vaardig worden in het dóén.
• Dialectische therapie heeft ook veel aandacht voor haar therapeuten. Er is wekelijks een consultatieteam voor therapeuten waarin het eigen handelen van de therapeuten centraal staat. Therapeuten onderzoeken de moeilijkheden die zij in de behandeling van hun patiënten tegenkomen met als doel ondersteuning en vitaal houden van de therapeut en voorkoming van burn-out.

Deelnemende GGZ-instellingen zijn GGZ Vincent van Gogh, GGZ Rivierduinen, GGZ Lentis, Parnassia Groep Antes Rotterdam, Haarlem/Zaandam en Haaglanden. De projectgroep bestaat uit; Anne Huntjens (promovenda en projectleider), Mark van der Gaag (VU, promotor), Marcus Huibers (Utrecht, promotor), copromotoren Wies van den Bosch en Bram Sizoo, Ad Kerkhof, Marion Bruns (coördinator dataverzameling), Gabriëlle van der Palm (research assistent), Sophie Wissenburg (research assistent). In samenwerking met het DGT-opleidingsinstituut DIALEXIS, de Parnassia groep, de universiteiten Utrecht en Amsterdam, de participerende GGZ-instellingen en natuurlijk alle deelnemers met autisme en suïcidaal gedrag wordt DIASS  mogelijk gemaakt.